Υποβολή αίτησης μεταφοράς της φορολογικής κατοικίας στην Ελλάδα, με υπαγωγή στον εναλλακτικό τρόπο φορολόγησης εισοδήματος που προκύπτει στην αλλοδαπή (βάσει του άρθ. 5Α του Κ.Φ.Ε.).
Ι. Με την παρ. 1 του άρθ. 2 του ν.4646/2019 (ΦΕΚ Α’ 201/12.12.2019), προστέθηκε άρθ. 5Α «Εναλλακτική φορολόγηση εισοδήματος που προκύπτει στην αλλοδαπή φυσικών
προσώπων που μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα» στον Κ.Φ.Ε. (ν.4172/2013) το οποίο ισχύει από τη δημοσίευση του νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθ. 66 του ιδίου νόμου.
ΙΙ. Σύμφωνα με το άρθ. 5Α του Κ.Φ.Ε., όπως τροποποιήθηκε με το άρθ. 11 του ν.5000/2022
(ΦΕΚ Α’ 226/9.12.2022) και ισχύει από τη δημοσίευση του νόμου στην
Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (σ.σ. 9.12.2022), σύμφωνα με την παρ. 1 του
άρθ. 77 του ιδίου νόμου:
«1. Ο φορολογούμενος, φυσικό πρόσωπο, που μεταφέρει τη φορολογική
κατοικία του στην Ελλάδα δύναται να υπαχθεί σε εναλλακτικό τρόπο
φορολόγησης, όπως ορίζεται στην παρ. 2, για το εισόδημα που προκύπτει
στην αλλοδαπή κατά την έννοια της παρ. 2 του άρθρου 5, εφόσον σωρευτικά:
α)
δεν ήταν φορολογικός κάτοικος της Ελλάδος τα προηγούμενα επτά (7) από
τα οκτώ (8) έτη πριν τη μεταφορά της φορολογικής κατοικίας του στην
Ελλάδα, και
β) αποδεικνύει ότι επενδύει ο ίδιος ή συγγενικό του
πρόσωπο, κατά την έννοια της περ. στ’ του άρθρου 2 ή μέσω νομικού
προσώπου ή νομικής οντότητας στο οποίο ή στην οποία, αντίστοιχα, έχει
την πλειοψηφία των μετοχών ή μεριδίων, σε ακίνητα ή επιχειρήσεις ή
κινητές αξίες ή μετοχές ή μερίδια σε νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες
με έδρα την Ελλάδα. Το ποσό της επένδυσης αυτής δεν μπορεί να είναι
μικρότερο των πεντακοσίων χιλιάδων (500.000) ευρώ. Η επένδυση πρέπει να
έχει ολοκληρωθεί εντός τριών (3) ετών από την ημερομηνία υποβολής της
αίτησης κατά την παρ. 3.
Δεν απαιτείται να συντρέχει η προϋπόθεση της
περ. β’, εφόσον πρόκειται για φυσικό πρόσωπο που έχει αποκτήσει και
διατηρεί άδεια διαμονής για επενδυτική δραστηριότητα στην Ελλάδα,
σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 16 του ν. 4251/2014, όπως ισχύει.
Το
εν λόγω φυσικό πρόσωπο υπόκειται σε φόρο για το φορολογητέο εισόδημά
του που προκύπτει στην ημεδαπή, κατά την έννοια της παρ. 1 του άρθρου 5,
σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις του παρόντος Κώδικα.
2. Εφόσον γίνει δεκτή, σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στην
παρ. 3, η υπαγωγή του φορολογούμενου σε εναλλακτικό τρόπο φορολόγησης
για το εισόδημα που προκύπτει στην αλλοδαπή, το φυσικό πρόσωπο
καταβάλλει κάθε φορολογικό έτος φόρο κατ’ αποκοπή, ανεξαρτήτως του ύψους
εισοδήματος που αποκτήθηκε στην αλλοδαπή, ποσού εκατό χιλιάδων
(100.000) ευρώ. Το φυσικό πρόσωπο έχει τη δυνατότητα να ζητήσει την
επέκταση της εφαρμογής του άρθρου αυτού σε συγγενικό του πρόσωπο, κατά
την έννοια της περ. στ’ του άρθρου 2, και στην περίπτωση αυτή
καταβάλλεται ποσό φόρου ίσο με είκοσι χιλιάδες (20.000) ευρώ για κάθε
συγγενικό πρόσωπο και δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις της φορολογίας
δωρεών, κληρονομιών και γονικών παροχών. Ο φόρος της παραγράφου αυτής
καταβάλλεται κάθε φορολογικό έτος σε μία (1) δόση μέχρι την τελευταία
εργάσιμη ημέρα του μηνός Ιουλίου και δεν συμψηφίζεται με άλλες
φορολογικές υποχρεώσεις ή τυχόν πιστωτικά υπόλοιπα των προσώπων που
έχουν υπαχθεί στον εναλλακτικό τρόπο φορολόγησης. Τυχόν φόρος που έχει
καταβληθεί από τα ίδια αυτά πρόσωπα στην αλλοδαπή για τα εισοδήματα που
καλύπτονται από τον εναλλακτικό τρόπο φορολόγησης δεν συμψηφίζεται
έναντι οποιασδήποτε φορολογικής τους υποχρέωσης στην Ελλάδα.
Για το
πρώτο έτος υπαγωγής στις διατάξεις του παρόντος το φυσικό πρόσωπο
οφείλει να αποδώσει το κατ’ αποκοπή ποσό φόρου εντός τριάντα (30) ημερών
από την έγκριση της αίτησής του κατά την παρ. 3.
3. Η αίτηση μεταφοράς της φορολογικής κατοικίας με υπαγωγή στον
εναλλακτικό τρόπο φορολόγησης εισοδήματος που προκύπτει στην αλλοδαπή
κατά το παρόν άρθρο υποβάλλεται στη Φορολογική Διοίκηση από το φυσικό
πρόσωπο μέχρι την 31η Μαρτίου του εκάστοτε φορολογικού έτους και
συνοδεύεται από αποδεικτικό για τη μεταφορά του ελάχιστου ποσού της
επένδυσης της περ. β’ της παρ. 1 σε λογαριασμό χρηματοπιστωτικού
ιδρύματος εγκατεστημένου στην Ελλάδα. Εντός της ίδιας προθεσμίας
δύνανται να υποβάλουν αίτηση υπαγωγής στον εναλλακτικό τρόπο φορολόγησης
εισοδήματος που προκύπτει στην αλλοδαπή κατά το παρόν άρθρο και φυσικά
πρόσωπα που πληρούν τις προϋποθέσεις της παρ. 1 και έχουν ήδη μεταφέρει
τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα εντός του προηγούμενου
φορολογικού έτους. Η Φορολογική Διοίκηση εξετάζει την αίτηση και εκδίδει
απόφαση, με την οποία την εγκρίνει ή την απορρίπτει, έως την τελευταία
εργάσιμη ημέρα του μηνός Ιουνίου του έτους υποβολής της αίτησης. Με την
έγκριση της αίτησης του φορολογούμενου εκδίδεται για το πρώτο έτος
υπαγωγής στις διατάξεις του παρόντος πράξη διοικητικού προσδιορισμού του
φόρου, σύμφωνα με το άρθρο 32 παρ. 2 του ΚΦΔ,
για τον φορολογούμενο και για κάθε συγγενικό του πρόσωπο κατά την
έννοια της περ. στ’ του άρθρου 2 για το οποίο επεκτείνεται η εφαρμογή
του άρθρου αυτού.
Το φυσικό πρόσωπο δηλώνει στην αίτησή του το κράτος
στο οποίο είχε την τελευταία φορολογική κατοικία του μέχρι την υποβολή
της αίτησής του. Η Φορολογική Διοίκηση ενημερώνει τις φορολογικές αρχές
του κράτους αυτού σχετικά με τη μεταφορά της φορολογικής κατοικίας του
εν λόγω φορολογουμένου, σύμφωνα με τις διατάξεις περί διεθνούς
διοικητικής συνεργασίας όπως αυτές ισχύουν.
4. Η εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος αρχίζει από το πρώτο
φορολογικό έτος για το οποίο υποβάλλεται η αίτηση του φυσικού προσώπου
για την υπαγωγή του στις διατάξεις του παρόντος άρθρου και λήγει μετά το
πέρας δεκαπέντε (15) φορολογικών ετών. Η υπαγωγή στις διατάξεις του
παρόντος άρθρου δεν δύναται να παραταθεί πέραν των δεκαπέντε (15)
φορολογικών ετών.
5. Το φυσικό πρόσωπο που εντάσσεται στις διατάξεις του παρόντος, εφόσον:
α)
σε κάποιο φορολογικό έτος δεν καταβάλλει ολόκληρο το οριζόμενο στην
παρ. 2 κατ’ αποκοπή ποσό φόρου, παύει να υπάγεται στις διατάξεις του
παρόντος και από το οικείο φορολογικό έτος και εφεξής φορολογείται για
το παγκόσμιο εισόδημά του βάσει των γενικών διατάξεων του παρόντος
Κώδικα ή
β) διαπιστωθεί μετά την παρέλευση της τριετίας ότι δεν
ολοκλήρωσε την επένδυση κατά τα οριζόμενα στην περ. β’ της παρ. 1,
αίρεται η υπαγωγή του στις διατάξεις του παρόντος άρθρου από το έτος
ένταξής του και φορολογείται για το παγκόσμιο εισόδημά του βάσει των
γενικών διατάξεων του παρόντος Κώδικα.
Στις ανωτέρω περιπτώσεις, το
συνολικό ποσό του καταβλητέου στην ημεδαπή φόρου για τα εισοδήματα
αλλοδαπής προέλευσης των αντίστοιχων φορολογικών ετών, δεν δύναται να
υπολείπεται του ποσού των εκατό χιλιάδων (100.000) ευρώ, κατ’ έτος, που
ορίζεται στην παρ. 2. Το καταβλητέο ποσό του φόρου που προκύπτει βάσει
της νομοθεσίας για το εισόδημα αλλοδαπής προέλευσης των ετών αυτών,
μειώνεται κατά το καταβληθέν ποσό φόρου της παρ. 2 για τα εκάστοτε
φορολογικά έτη. Η μείωση του φόρου εισοδήματος που προβλέπεται στο
δεύτερο εδάφιο δεν δύναται να υπερβαίνει το καταβλητέο ποσό του φόρου
που προκύπτει για τα εισοδήματα αλλοδαπής προέλευσης βάσει της
νομοθεσίας.
6. Το φυσικό πρόσωπο δύναται σε οποιοδήποτε φορολογικό έτος κατά τη
διάρκεια της προβλεπόμενης στην παρ. 4 εφαρμογής των διατάξεων του
παρόντος να υποβάλει αίτηση για την ανάκληση της υπαγωγής του στις
διατάξεις αυτές. Σε περίπτωση ανάκλησης, το φυσικό πρόσωπο υπάγεται σε
φορολογία σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις για το φορολογικό έτος εντός
του οποίου υποβάλλει την αίτηση ανάκλησης και εφεξής δεν υποχρεούται
στην καταβολή του οριζόμενου κατ’ αποκοπή ποσού φόρου για το έτος αυτό.
7. Η δήλωση φορολογίας εισοδήματος για το φορολογητέο εισόδημα του
προσώπου που υπάγεται στις διατάξεις του παρόντος, το οποίο τυχόν
προκύπτει στην ημεδαπή, κατά την έννοια της παρ. 1 του άρθρου 5 του
παρόντος, υποβάλλεται και η καταβολή του φόρου διενεργείται κατά τα
οριζόμενα στο άρθρο 67 του παρόντος Κώδικα.
8. Με την καταβολή του κατ’ αποκοπή ποσού φόρου της παρ. 2 εξαντλείται
κάθε φορολογική υποχρέωση του φυσικού προσώπου που έχει υπαχθεί στις
διατάξεις του παρόντος για εισόδημα που προκύπτει στην αλλοδαπή και το
φυσικό πρόσωπο απαλλάσσεται από φόρο κληρονομιών ή δωρεών περιουσίας που
βρίσκεται στην αλλοδαπή.
9. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Ανάπτυξης και
Επενδύσεων καθορίζονται οι επιλέξιμες κατηγορίες επενδύσεων, ο χρόνος
διατήρησής τους στην Ελλάδα, η χορήγηση της δυνατότητας μεταβολής της
επένδυσης άπαξ εντός της τριετίας, η διαδικασία για τη διαπίστωση
ολοκλήρωσης της επένδυσης εντός της τριετίας, η παρακολούθηση της
διατήρησης της επένδυσης, η διαδικασία υποβολής του αιτήματος του
υπαγόμενου προσώπου για τη διαπίστωση ολοκλήρωσης της επένδυσης, οι
προθεσμίες έκδοσης των πράξεων της Διοίκησης, η διαδικασία κοινοποίησης
της πράξης για τη διαπίστωση της ολοκλήρωσης ή μη της επένδυσης στη
φορολογική διοίκηση και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του
παρόντος.
10. Με κοινή απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και του Διοικητή της
Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων καθορίζονται η διαδικασία υπαγωγής
στις διατάξεις του παρόντος, συμπεριλαμβανομένης της μεταφοράς της
φορολογικής κατοικίας, η αρμόδια υπηρεσία για την υποβολή, εξέταση και
έγκριση της αίτησης, τα δικαιολογητικά που συνοδεύουν την αίτηση, οι
προθεσμίες έκδοσης πράξεων της Διοίκησης, η διαδικασία ανάκλησης της
παρ. 6, η ανάκληση της υπαγωγής μετά την παρέλευση τριετίας σε περίπτωση
μη πραγματοποίησης ή μη ολοκλήρωσης της επένδυσης, η υποβολή της
δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, η καταβολή του φόρου, καθώς και κάθε
άλλο αναγκαίο θέμα ή λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος».
ΙΙΙ. Σύμφωνα με την υποπερίπτωση δδ’ της περίπτωσης δ’ της παρ. 2 του άρθρ. 34 του Κ.Φ.Ε.:
«2. Η Φορολογική Διοίκηση κατά τον προσδιορισμό της διαφοράς της προηγούμενης παραγράφου υποχρεούται να λάβει υπόψη τα αναγραφόμενα στη δήλωση χρηματικά ποσά, τα οποία αποδεικνύονται από νόμιμα παραστατικά στοιχεία. Ο φορολογούμενος φέρει το βάρος της απόδειξης για τα ποσά που ιδίως είναι:[…]
[…]δδ) Που έχουν ενταχθεί στις διατάξεις του άρθρου 5Α.[…]».
ΙV. Σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθ. 67 του Κ.Φ.Ε.:
«Υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων και καταβολή του φόρου
1. Ο φορολογούμενος που έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του υποχρεούται να δηλώνει όλα τα εισοδήματά του, τα φορολογούμενα με οποιοδήποτε τρόπο ή απαλλασσόμενα, στη Φορολογική Διοίκηση ηλεκτρονικά. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, η δήλωση αυτή μπορεί να υποβάλλεται στη Φορολογική Διοίκηση σε έγχαρτη μορφή. Ειδικά, φορολογούμενοι που υπάγονται στις διατάξεις του άρθρου 5Α υποχρεούνται να δηλώνουν όλα τα εισοδήματά τους, που προκύπτουν στην ημεδαπή, κατά την έννοια της παραγράφου 1 του άρθρου 5, ενώ για τα εισοδήματα που προκύπτουν στην αλλοδαπή, κατά την έννοια της παραγράφου 2 του άρθρου 5, και τα οποία υπόκεινται στην εναλλακτική φορολόγηση δεν υφίσταται υποχρέωση δήλωσής τους. Φορολογούμενοι που υπάγονται στις διατάξεις του άρθρου 5Β υποχρεούνται να δηλώνουν όλα τα εισοδήματά τους που προκύπτουν στην ημεδαπή, κατά την έννοια της παρ. 1 του άρθρου 5, και τα εισοδήματα που προκύπτουν στην αλλοδαπή, κατά την έννοια της παρ. 2 του άρθρου 5, και τα οποία υπόκεινται στην εναλλακτική φορολόγηση. Δεν υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης οι κεκαρμένοι μοναχοί για το καθαρό ποσό της σύνταξης που καταβάλλεται σε αυτούς κατά το χρονικό διάστημα που διατηρούν την ανωτέρω ιδιότητα εφόσον αυτό δεν υπερβαίνει το ποσό των εννέα χιλιάδων πεντακοσίων (9.500) ευρώ. Στην περίπτωση αυτή δεν εφαρμόζεται η παράγραφος 24 του άρθρου 72 του ανωτέρω νόμου.
Ομοίως, δεν υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης τα φυσικά πρόσωπα που είναι φορολογικοί κάτοικοι αλλοδαπής και αποκτούν εισόδημα αποκλειστικά από τόκους κρατικών ομολόγων και εντόκων γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου, καθώς και από τόκους εταιρικών ομολογιών της παραγράφου 5 του άρθρου 37.».
V. Βάσει της παρ. 10 του άρθ. 5Α του Κ.Φ.Ε., εκδόθηκε η απόφαση με αρ. Α.1036/2020 (ΦΕΚ B’ 624/26.2.2020) με την οποία ορίζονται, η διαδικασία και οι προϋποθέσεις υπαγωγής στις διατάξεις του άρθρου αυτού, για την εναλλακτική φορολόγηση εισοδήματος που προκύπτει στην αλλοδαπή φυσικών προσώπων που μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα.
Στην παρ. 1 του άρθρο 4 της παραπάνω απόφασης, όπως τροποποιήθηκε με την απόφαση Α.1066/25.5.2022, ορίζονται:
«Άρθρο 4
Διαδικασία υπαγωγής στις διατάξεις του άρθρου 5Α του ν. 4172/2013
1. Το φυσικό πρόσωπο το οποίο πρόκειται να μεταφέρει τη φορολογική του
κατοικία στην Ελλάδα και να υπαχθεί στον εναλλακτικό τρόπο φορολόγησης
εισοδήματος που προκύπτει στην αλλοδαπή κατά τις διατάξεις του άρθρου 5Α του ν. 4172/2013
οφείλει να υποβάλει, το αργότερο έως την 31η του μηνός Μαρτίου του
εκάστοτε φορολογικού έτους, στο Τμήμα Γ1΄ – Εφαρμογής Εναλλακτικής
Φορολόγησης Φορολογικών Κατοίκων Ημεδαπής της Δ.Ο.Υ. Κατοίκων Εξωτερικού
και Εναλλακτικής Φορολόγησης Φορολογικών Κατοίκων Ημεδαπής, αίτηση. Με
την ανωτέρω αίτηση ο αιτών συνυποβάλλει τα σχετικά δικαιολογητικά κατά
περίπτωση, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στις παραγράφους 2 και 3 του
άρθρου 3 της παρούσας. Εντός της ίδιας προθεσμίας δύνανται να υποβάλουν
αίτηση υπαγωγής στον εναλλακτικό τρόπο φορολόγησης εισοδήματος που
προκύπτει στην αλλοδαπή και φυσικά πρόσωπα που πληρούν τις προϋποθέσεις
της παραγράφου 1 του άρθρου 3 της παρούσας και έχουν ήδη μεταφέρει τη
φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα εντός του προηγούμενου φορολογικού
έτους.
Η αίτηση για το τρέχον έτος παραλαμβάνεται ακόμα και αν δεν συνοδεύεται
από τα προβλεπόμενα σχετικά δικαιολογητικά κατά το χρόνο υποβολής της. Ο
φορολογούμενος έχει τη δυνατότητα να προσκομίσει τα σχετικά
προβλεπόμενα δικαιολογητικά προς συμπλήρωση του φακέλου του εντός της
προθεσμίας των εξήντα (60) ημερών που προβλέπεται από το νόμο για την
έκδοση της απόφασης.
Σε κάθε περίπτωση, και δεδομένου ότι για κάθε έτος η πράξη διοικητικού
προσδιορισμού απαιτείται να εκδοθεί το αργότερο ως την 30η Ιουνίου του
οικείου φορολογικού έτους, προκειμένου ο φόρος να καταβληθεί ως την
τελευταία εργάσιμη ημέρα του μηνός Ιουλίου, γίνεται δεκτό ότι
δικαιολογητικά δύνανται να παραλαμβάνονται έως και την τελευταία
εργάσιμη ημέρα του μηνός Μαΐου εκάστου έτους.
Αιτήσεις που υποβάλλονται μετά την 31η Μαρτίου και δικαιολογητικά που
υποβάλλονται μετά την 31η Μαΐου, γίνονται δεκτά και εξετάζονται
προκειμένου για την υπαγωγή του φορολογούμενου στον εναλλακτικό τρόπο
φορολόγησης του εισοδήματος που προκύπτει στην αλλοδαπή για το επόμενο
φορολογικό έτος.
Κατ’ εξαίρεση, για τις αιτήσεις που έχουν υποβληθεί ως την 31η Μαρτίου
του έτους 2022 για υπαγωγή στις διατάξεις του άρθρου 5Α ΚΦΕ για το έτος
αυτό, επιτρέπεται να παραλαμβάνονται ως την 24η Ιουνίου του ίδιου έτους,
δικαιολογητικά για τα οποία προκύπτει αδυναμία προσκόμισης ως την 31η
Μαΐου 2022, λόγω καθυστερημένης χορήγησής τους από αλλοδαπή αρχή».
VΙ. Με την απόφαση Α.1130/4.6.2020 (ΦΕΚ Β’ 2335/15.06.2020) ορίστηκε ο τύπος και το περιεχόμενο της Πράξης Διοικητικού Προσδιορισμού Φόρου του άρθρου 5Α του ν. 4172/2013 περί εναλλακτικής φορολόγησης εισοδήματος που προκύπτει στην αλλοδαπή φυσικών προσώπων που μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα.
VΙΙ. Με την εγκύκλιο Ε.2079/5.6.2020 δόθηκαν διευκρινίσεις σχετικά με τη διαδικασία υπαγωγής στις διατάξεις του άρθρου 5Α του ν. 4172/2013, περί εναλλακτικής φορολόγησης εισοδήματος που προκύπτει στην αλλοδαπή φυσικών προσώπων που μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα, στο πλαίσιο της κρίσης της πανδημίας COVID-19.
VΙΙΙ. Με την ΚΥΑ 147269/2020 (ΦΕΚ Β’ 5789/30-12-2020), ορίστηκαν οι επιλέξιμες κατηγορίες επενδύσεων, ο χρόνος διατήρησής τους στην Ελλάδα, η διαδικασία απόδειξης της επένδυσης και η παρακολούθηση της διατήρησης της επένδυσης για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 5Α του ν. 4172/2013, περί εναλλακτικής φορολόγησης εισοδήματος που προκύπτει στην αλλοδαπή φυσικών προσώπων που μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα.
ΙX. Με την εγκύκλιο Ε.2150/21.7.2021 δόθηκαν και οι παρακάτω διευκρινίσεις:
«1. Σύμφωνα με το άρθρο 5Α του ν. 4172/2013
(Κ.Φ.Ε.) η αίτηση μεταφοράς φορολογικής κατοικίας με υπαγωγή στον
εναλλακτικό τρόπο φορολόγησης εισοδήματος που προκύπτει στην αλλοδαπή
υποβάλλεται στη Φορολογική Διοίκηση από το φυσικό πρόσωπο μέχρι την 31η
του μηνός Μαρτίου του εκάστοτε φορολογικού έτους, το δε φυσικό πρόσωπο
έχει τη δυνατότητα να ζητήσει την επέκταση της εφαρμογής του άρθρου
αυτού σε συγγενικό του πρόσωπο, κατά την έννοια της περίπτωσης στ’ του άρθρου 2
του ανωτέρω νόμου. Στην περίπτωση αυτή καταβάλλεται ποσό φόρου ίσο με
είκοσι χιλιάδες (20.000) ευρώ για κάθε συγγενικό πρόσωπο και δεν
εφαρμόζονται οι διατάξεις της φορολογίας δωρεών, κληρονομιών και γονικών
παροχών.
2. Σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 68 του άρθρου 72 Κ.Φ.Ε. που προστέθηκε με το άρθρο 34 του ν. 4797/2021
(A’ 66) ειδικά για τις αιτήσεις υπαγωγής στον εναλλακτικό τρόπο
φορολόγησης εισοδήματος που προκύπτει στην αλλοδαπή, οι οποίες θα
υποβληθούν εντός του έτους 2021, κατ’ εφαρμογή της παρ. 3 του άρθρου 5Α και της παρ. 3 του άρθρου 5Β, ως καταληκτική ημερομηνία υποβολής της σχετικής αίτησης ορίζεται η 31η.5.2021.
3. Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 4 της με αριθ. Α.1036/2020
κοινής Απόφασης του Υφυπουργού Οικονομικών και του Διοικητή της ΑΑΔΕ
(Β’ 624 και 700), το φυσικό πρόσωπο, με την αίτησή του, έχει τη
δυνατότητα να ζητήσει την επέκταση της εφαρμογής του άρθρου αυτού σε
συγγενικό του πρόσωπο εντός της ίδιας προθεσμίας, υπό την προϋπόθεση της
έγγραφης συναίνεσής του. Σύμφωνα δε με τις διατάξεις των παρ. 1 και 2
του άρθρου 5 της ως άνω Απόφασης για το πρώτο έτος υπαγωγής στις
διατάξεις του άρθρου 5Α
Κ.Φ.Ε. εκδίδεται πράξη διοικητικού προσδιορισμού του φόρου, το αργότερο
ως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μηνός Ιουνίου του τρέχοντος έτους
για τον φορολογούμενο και για κάθε συγγενικό του πρόσωπο για το οποίο
επεκτείνεται η εφαρμογή του νόμου.
4. Από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγεται ότι φυσικό πρόσωπο που αιτείται την υπαγωγή του στις διατάξεις του άρθρου 5Α
Κ.Φ.Ε. δύναται να αιτηθεί την επέκταση της εφαρμογής της διάταξης στα
κατά τα ανωτέρω οριζόμενα συγγενικά πρόσωπα, υποβάλλοντας τη σχετική
αίτηση οποτεδήποτε μέχρι το πέρας της προβλεπόμενης προθεσμίας, ήτοι την
31η Μαρτίου του έτους υποβολής της αίτησης, χωρίς να απαιτείται τα
αιτήματα να υποβάλλονται ταυτόχρονα. Εφόσον εγκριθούν η αίτηση του
φορολογούμενου και το αίτημα για την επέκταση σε συγγενικά πρόσωπα,
εκδίδεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μηνός Ιουνίου πράξη
διοικητικού προσδιορισμού φόρου στο όνομα του φορολογούμενου, με
αναγραφή των υπαχθέντων συγγενικών του προσώπων. Σε περίπτωση που κατά
το χρόνο υποβολής του αιτήματος για την επέκταση της εφαρμογής της
διάταξης σε συγγενικά πρόσωπα εντός της ανωτέρω προθεσμίας, έχει ήδη
γίνει δεκτό το αρχικό αίτημα του φορολογούμενου και έχει ήδη εκδοθεί η
σχετική πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου και εφόσον εγκριθεί η
επέκταση της εφαρμογής της διάταξης, η σχετική πράξη διοικητικού
προσδιορισμού του φόρου εκδίδεται εκ νέου κατ’ άρθρο 32 παρ. 2
Κ.Φ.Δ., ώστε να ενταχθεί σε αυτή το κατ’ επέκταση συγγενικό πρόσωπο και
το επιπλέον κατ’ αποκοπήν ποσό φόρου. Η προθεσμία των (30) τριάντα
ημερών για την απόδοση του αντίστοιχου κατ’ αποκοπήν ποσού φόρου εκκινεί
από τη μεταγενέστερη έγκριση και την έκδοση της ανωτέρω πράξης, με
απώτερη προθεσμία την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μηνός Ιουλίου εκάστου
έτους.
5. Ειδικά για το φορολογικό έτος 2021 οι αιτήσεις
επέκτασης που υποβλήθηκαν εμπροθέσμως αλλά μεταγενέστερα από την αρχική
αίτηση του φορολογούμενου και η πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου
εξεδόθη πριν από την αίτηση επέκτασης, η αίτηση αυτή εξετάζεται με βάση
τα ανωτέρω αναφερόμενα και εφόσον συντρέχουν και οι λοιπές προϋποθέσεις
επέκτασης της ένταξης, γίνεται αποδεκτή. Η σχετική εγκριτική απόφαση και
η πράξη διοικητικού προσδιορισμού του φόρου εκδίδονται κατά τα ανωτέρω
αμελλητί και θεωρούνται εμπρόθεσμες, με προθεσμία για την απόδοση του
αντίστοιχου κατ’ αποκοπήν ποσού φόρου την τελευταία εργάσιμη ημέρα του
μηνός Ιουλίου του τρέχοντος έτους.».
X. Σύμφωνα με το άρθ. 181 «Προθεσμία για την εξέταση υπαγωγής στον εναλλακτικό τρόπο φορολόγησης εισοδήματος – Τροποποίηση παρ. 3 άρθρου 5Α ν. 4172/2013» του ν.4964/2022 (ΦΕΚ Α’ 150/30.7.2022):
«1.
Το τρίτο εδάφιο της παρ. 3 του άρθρου 5Α του ν. 4172/2013 (Α’ 167)
τροποποιείται ως προς την προθεσμία εξέτασης της αίτησης υπαγωγής και η
παρ. 3 διαμορφώνεται ως εξής:
«3. Η αίτηση μεταφοράς της
φορολογικής κατοικίας με υπαγωγή στον εναλλακτικό τρόπο φορολόγησης
εισοδήματος που προκύπτει στην αλλοδαπή κατά το παρόν άρθρο υποβάλλεται
στη Φορολογική Διοίκηση από το φυσικό πρόσωπο μέχρι την 31η Μαρτίου του
εκάστοτε φορολογικού έτους. Εντός της ίδιας προθεσμίας δύνανται να
υποβάλουν αίτηση υπαγωγής στον εναλλακτικό τρόπο φορολόγησης εισοδήματος
που προκύπτει στην αλλοδαπή κατά το παρόν άρθρο και φυσικά πρόσωπα που
πληρούν τις προϋποθέσεις της παρ. 1 και έχουν ήδη μεταφέρει τη
φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα εντός του προηγούμενου φορολογικού
έτους. Η Φορολογική Διοίκηση εξετάζει την αίτηση και εκδίδει απόφαση, με
την οποία την εγκρίνει ή την απορρίπτει, έως την τελευταία εργάσιμη
ημέρα του μηνός Σεπτεμβρίου του έτους υποβολής της αίτησης. Με την
έγκριση της αίτησης του φορολογούμενου εκδίδεται για το πρώτο έτος
υπαγωγής στις διατάξεις του παρόντος πράξη διοικητικού προσδιορισμού του
φόρου, σύμφωνα με το άρθρο 32 παρ. 2 του ΚΦΔ, για τον φορολογούμενο και
για κάθε συγγενικό του πρόσωπο κατά την έννοια της περ. στ’ του άρθρου 2
για το οποίο επεκτείνεται η εφαρμογή του άρθρου αυτού.
Το φυσικό
πρόσωπο δηλώνει στην αίτησή του το κράτος στο οποίο είχε την τελευταία
φορολογική κατοικία του μέχρι την υποβολή της αίτησής του. Η Φορολογική
Διοίκηση ενημερώνει τις φορολογικές αρχές του κράτους αυτού σχετικά με
τη μεταφορά της φορολογικής κατοικίας του εν λόγω φορολογουμένου,
σύμφωνα με τις διατάξεις περί διεθνούς διοικητικής συνεργασίας όπως
αυτές ισχύουν.».
2. Η παρ. 1 ισχύει για τα φορολογικά έτη 2022 και επόμενα.».
ΧΙ. Έντυπο αίτησης υπαγωγής
Σχετικές διατάξεις/αποφάσεις/εγκύκλιοι:
► Άρθ. 5Α ν.4172/2013 «Φορολογία εισοδήματος, επείγοντα μέτρα εφαρμογής του ν. 4046/2012, του ν. 4093/2012 και του ν. 4127/2013 και άλλες διατάξεις»
► Α.1036/2020 «Διαδικασία
και προϋποθέσεις υπαγωγής στις διατάξεις του άρθρου 5Α του ν.
4172/2013, περί εναλλακτικής φορολόγησης εισοδήματος που προκύπτει στην
αλλοδαπή φυσικών προσώπων που μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία
στην Ελλάδα»
► Α.1130/4.6.2020 «Τύπος και Περιεχόμενο της Πράξης Διοικητικού Προσδιορισμού Φόρου του άρθρου 5Α του ν. 4172/2013 περί εναλλακτικής φορολόγησης εισοδήματος που προκύπτει στην αλλοδαπή φυσικών προσώπων που μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα»
► Ε.2079/2020 «Διαδικασία
υπαγωγής στις διατάξεις του άρθρου 5Α του ν. 4172/2013, περί
εναλλακτικής φορολόγησης εισοδήματος που προκύπτει στην αλλοδαπή φυσικών
προσώπων που μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα, στο
πλαίσιο της κρίσης της πανδημίας COVID-19»
► ΚΥΑ 147269/2020 «Επιλέξιμες κατηγορίες επενδύσεων, χρόνος διατήρησής τους στην Ελλάδα, διαδικασία απόδειξης της επένδυσης και παρακολούθηση της διατήρησης της, επένδυσης για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 5Α του ν. 4172/2013, περί εναλλακτικής φορολόγησης εισοδήματος που προκύπτει στην αλλοδαπή φυσικών προσώπων που μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα»
► Ε.2150/21.7.2021 «Διευκρινίσεις
ως προς τη διαδικασία υπαγωγής στις διατάξεις του άρθρου 5Α του ν.
4172/2013, περί εναλλακτικής φορολόγησης εισοδήματος που προκύπτει στην
αλλοδαπή φυσικών προσώπων που μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία
στην Ελλάδα»
